Niekiedy wartość przedsiębiorstwa i jego cenę transakcyjną utożsamia się ze sobą. Trzeba mieć jednak świadomość, że jest to nieprawidłowe podejście. Oba pojęcia bowiem w swej zasadniczej istocie oznaczają dwa odrębne zjawiska, pozostające jednak w ścisłym związku ze sobą. Faktycznie w większości przypadków wartości te powinny oscylować na zbliżonym poziomie. W praktyce jednak nie zawsze tak się dzieje. Zdarza się bowiem, że obie wielkości różnią się między sobą – i to w znacznym stopniu. Warto dowiedzieć się więcej na temat wartości i ceny transakcyjnej przedsiębiorstwa.
Wartość przedsiębiorstwa – najważniejsze informacje
Zgodnie z informacją zawartą w Słowniku języka polskiego PWN słowo wartość należy odnosić do tego, ile coś jest warte w aspekcie materialnym. Biorąc pod uwagę tę definicję, należy stwierdzić, że wartością przedsiębiorstwa jest pewna kwota pieniężna określająca, ile faktycznie wart jest dany podmiot gospodarczy. Wartość wyraża hipotetyczną kwotę transakcji pod warunkiem spełnienia wszystkich założeń przyjętych przy dokonywaniu wyceny – wycena firm. Dotyczy to w szczególności konieczności dogłębnego poznania oraz zrozumienia charakteru działalności organizacji będącej przedmiotem transakcji kupna sprzedaży. Istotne jest też prawidłowe przeprowadzenie samego procesu wyceny przy zastosowaniu właściwie dobranych metod.
W literaturze przedmiotu często można natknąć się na definicję, zgodnie z którą wartość firmy to składnik aktywów w bilansie, który ma niebagatelne znaczenie przede wszystkim przy zakupie i sprzedaży przedsiębiorstwa. Wartość firmy można także utożsamiać z różnicą między ceną nabycia firmy lub jej zorganizowanej części a mniejszą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto.
Jak wycenia się wartość przedsiębiorstwa?
Zasadnicza istota wyceny wartości firmy sprowadza się do dokonania odpowiednich pomiarów przeprowadzanych w celu ustalenia, ile jest wart dany podmiot. Wartość przedsiębiorstwa wyraża się zawsze w jednostkach pieniężnych. Przy ustalaniu jej wysokości bierze się pod uwagę różne aspekty, przede wszystkim ekonomiczny oraz rynkowy. Nie bez znaczenia jest też wielkość nakładów poniesionych na stworzenie konkretnego biznesu.
Wycena przedsiębiorstw to proces, który składa się z dwóch części. Pierwszą z nich jest dokonanie niezbędnych pomiarów. W zakresie drugiej mieści się natomiast analiza oraz ocena uzyskanych dzięki postępowaniu badawczemu wyników.
Wyceny wartości firmy dokonuje się przy użyciu odpowiednio dobranej metodologii. Zazwyczaj w tego typu przypadkach zastosowanie znajdują metody kosztowe oraz dochodowe. Pierwsze z nich bazują na zapisach księgowych dokumentujących historię przeprowadzonych przez firmę transakcji. Metody dochodowe natomiast opierają się na założeniu o generowaniu przez podmiot przychodów w dłuższej perspektywie czasowej. Stąd też za podstawę wyceny uznaje się przewidywane przychody z przyszłych okresów.
Cena transakcyjna – co to takiego?
Pod pojęciem ceny transakcyjnej najczęściej rozumie się kwotę wyrażoną w określonej walucie pieniężnej, po jakiej faktycznie dochodzi do transakcji kupna sprzedaży określonego dobra materialnego. W odniesieniu do podmiotów gospodarczych cenę transakcyjną utożsamia się z ostateczną ceną transakcji zakupu sprzedaży danej firmy bądź udziałów w niej.
Ceny transakcyjne niekiedy określa się też mianem cen transferowych. Pojęcie to definiuje się jako cenę przedmiotu transakcji zawieranej pomiędzy podmiotami powiązanymi w rozumieniu określonych przepisów prawnych. Dotyczy to w szczególności prawa podatkowego odnoszącego się do podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) oraz podatku od towarów i usług (VAT).
O występowaniu wspomnianych powiązań można mówić wówczas, gdy osoby fizyczne, prawne albo jednostki niedysponujące osobowością prawną uczestniczą (pośrednio bądź bezpośrednio) w zarządzaniu firmą lub sprawowaniu nad nią kontroli. Mogą one też mieć udziały w danej firmie.
Od czego zależy cena transakcyjna przedsiębiorstwa?
W większości przypadków wysokość ostatecznej ceny transakcji zależy od popytu i podaży. W przypadku, gdy przedmiotem całej operacji jest przedsiębiorstwo, można mówić o jednostkowej podaży. Popyt na daną organizację zazwyczaj także nie jest duży. Z reguły o możliwość jego przejęcia stara się jeden lub co najwyżej kilka podmiotów.
Na sumę ceny transakcyjnej wpływają inne czynniki. Jednym z nich jest realna wartość przedsiębiorstwa w danym czasie. Istotną rolę w ustaleniu kwoty transakcji odgrywają także przyjęte w trakcie negocjacji założenia. Warto też wspomnieć o niebagatelnym wpływie na cenę transakcji pozacenowych uwarunkowań. Do takich z całą pewnością można zaliczyć sposób i termin zapłaty, a także struktura organizacyjna podmiotu. Do obniżenia ceny transakcji dochodzi zazwyczaj w sytuacji, gdy dotychczasowemu właścicielowi zależy na możliwie jak najszybszym zbyciu danego podmiotu. Z kolei kupujący czasem jest w stanie więcej zapłacić za jak najszybsze przejęcie firmy.
Oferta IEE
W Instytucie Ekspertyz Ekonomicznych rozumiemy złożoność różnic między wartością przedsiębiorstwa a jego ceną transakcyjną. Oba te pojęcia, choć ściśle powiązane, reprezentują odmienne aspekty ekonomiczne, które są kluczowe dla każdego procesu kupna-sprzedaży. Wartość przedsiębiorstwa opiera się na obiektywnej ocenie ekonomicznej i rynkowej, odzwierciedlając potencjał firmy. Cena transakcyjna natomiast, często kształtowana jest przez negocjacje i specyficzne warunki rynkowe, może znacznie różnić się od wycenionej wartości. Nasze usługi w zakresie doradztwa i analizy ekonomicznej są dedykowane tym, którzy pragną nie tylko zrozumieć te różnice, ale również maksymalizować wartość swojego przedsiębiorstwa i osiągnąć najlepsze możliwe warunki transakcyjne.
Zapraszamy do współpracy z naszym Instytutem, gdzie nasz zespół ekspertów pomoże Państwu w pełni wykorzystać potencjał Waszej firmy, przeprowadzając przez skomplikowany proces wyceny i negocjacji, aby osiągnąć optymalne wyniki.
Artykuły zawarte na niniejszej stronie mają wyłącznie charakter informacyjny oraz poglądowy i nie stanowią porady prawnej. Administrator strony/IEE zastrzega, że nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani kwestiami poruszonymi w niniejszym artykule, zapraszamy do kontaktu mailowego lub telefonicznego bezpośrednio z nam.
